Öncelikle epoksi istiyorsanız
hangi amaçla istediğinize karar vermelisiniz. Kaplamanın üzerine baskı yapacak
ağırlıklar göz önünde tutularak uzman arkadaşlarımızla görüşüp doğru sistemi
seçmelisiniz. Üzerine ağır yük binecek bir zemine ince epoksi kaplaması
yapılmamalıdır. Bu seçimler yapıldıktan sonra iş ön hazırlığa geliyor.
Daha sonra ise epoksi tamir
macunu ile doldurulur. Epoksinin uygulama ortamındaki rölatif rutubetin
maksimum yüzde seksen olması gerekir. Astar uygulaması bittikten sonra işlem
kumlu veya kumsuz kaplama olarak sürdürülür. Daha sonra ara kat uygulanır.
Uygulama esnasında kat aralarında ise en az 12 saat beklemek gerekir. Kaplama
fazlasıyla dikkat ve hız gerektiren bir işlemdir çünkü hazırlanan karışım içine
atılan sertleştiriciler sayesinde 20 ila 40 dakika süresince donabilir.
Karışımın hazır hale getirilmesi
ve yüzeye uygulanana kadar donmaya başlaması boyanın kalitesinin zamanla
birlikte düşmesine yol açar. İşlemler bittikten sonra zeminde yürüyebilmek için
24 saat, üzerine yük koymak için ise 1 haftaya kadar beklenmelidir. Aksi
taktirde uzun ömürlü yapısı ve estetik görünüşü beklenilen verimde
bulunmayabilir.
A. Şap ve beton
yüzeylerde epoksi nasıl uygulanır?
1.Zemin temizliği ve
yüzey hazırlığı
Epoksi kaplamada zemin hazırlığı
en önemli aşamadır. Zemindeki kir, yağ, toz vb. maddeler zeminden
uzaklaştırılmalı ve böylelikle epoksinin yapışmasına uygun bir zemin ortaya
çıkarılmalıdır. Bu işlemler sert olmayan zeminlerde, hafif silim makineleri
ile, daha sert zeminlerde ise sert aşındırıcılar içeren zemin freze makineleri
ile yapılmalıdır. Bu işlemlerden sonra yüzeydeki çatlak, kırık vb. kısımlar epoksi
harç ile doldurulmalıdır.
Vakumlu Bilyalama
Makinesi (Blastrac) ile Hazırlanmış Bir Yüzey
Poliüretan veya epoksi zemin
kaplama-boya uygulamalarından önce betonarme zeminin astar uygulamasına
hazırlanmasıdır. Beton yüzeyindeki düşük mukavemetli şerbet tabakasının, gevşek
parçacıkların mekanik yöntemlerle alınması ve yüzeyin pürüzlü hale
getirilmesidir. Yüzey hazırlığı-dolayısı ile endüstriyel kaplama-yapılacak
zemin betonunun basınç dayanımı en az 25 N/mm², çekme dayanımı (pull off) en az
1,5 N/mm² olmalıdır.
Yüzey hazırlığı bir çeşit
kumlamadır aslında. Betonarme yüzeye çok küçük metal bilyeler fırlatılarak
yapılmaktadır. Bunu yapan makine “Vakumlu Bilyeleme Makinesi” olarak
adlandırılır. Blastrac markası adeta makinenin ismi haline gelmiştir.
Vakumlu bilyeleme yönteminin
kullanım alanlarını özetlersek:
Kaplama, boya, astar vb
uygulamalardan önce yüzeyleri hazırlamak ve temizlemek için,
Eski kaplamaları ve
havaalanındaki lastik izlerini kaldırmak için,
Otoyollar, yollar, koşu yolları
ve endüstriyel tesislerdeki çizgi ve işaretleri kaldırmak için,
Yollardaki kavramayı ve
dolayısıyla yol güvenliğini arttırmak için,
Geleneksel yöntemlerle, teorik
olarak istenen ve olması gereken yüzey hazırlığı yapılamamaktadır. Endüstriyel
zemin kaplama işinde yüzey hazırlığı aşaması çok önemlidir. Yüzey hazırlığı
doğru yapılmadığında, astar zemine yeterince nüfuz edemeyecek ve zaman
içerisinde yapılan kaplamada kabarma riski oluşacaktır.
Yüzey hazırlığı yaparken vakumlu
bilyeleme makinesi kullanmanın en önemli yararlarından biri de; bir yandan
pürüzlendirme yaparak şerbet tabakasını alması, bir yandan da yüzeyi toz, yağ
ve kirden arındırarak astar uygulamasına hazır hale getirmesidir. Kısacası
vakumlu bilyeleme makinesi ile pürüzlendirilen yüzeyler, astar uygulamasına
hazır hale gelir.
Zemin aşındırma işlemi
Astarlama, Yüzey ve
Çatlak Tamiratı Yapılması:
Zemindeki toz vb. malzemelerin
çoğu zemin temizliği ve yüzey hazırlığı aşamasında yüzeyden uzaklaştırılmasına
rağmen yine de bir kısım toz zeminde kalacaktır. İşte astar bu tozları yüzeye
yapıştırılarak üst tabaka ile zemin arasında köprü vazifesi görür. Ayrıca
zeminde bir nem mevcut ise veya zeminden nem gelme olasılığı varsa yapılacak
kaplamanın uzun ömürlü olması açısından nem toleranslı yüzey astarı
kullanılmalıdır.
Çatlak, çukur, kırıklı ve
segregasyonlu bölgeler epoksi astar ve epoksi harç ile tamir edilir. 4-5 mm den
daha derin ve geniş alanlı tamiratlar epoksi kaplamaya uygun çimento esaslı
tamir harçlarıyla da yapılabilir. Çatlakların derin olması ve zeminden su gelme
tehlikesi var ise öncelikli olarak suyun gelmesi engellenmelidir.
Ara kat uygulaması
Son kat kaplama öncesi zemin
düzgün olmalıdır, yüzeyinde çok fazla dalgalanmalar olmamalıdır. Çukur, çatlak,
delik vb. kısımlar düzeltilmelidir. Aksi takdirde bu tür çukurlar son kat
kaplamada görünür, yüzey düzgünlüğü bozulur. Bu istenmeyen bir durum olduğu
için son kat kaplama öncesi ara kat uygulaması yapılarak düzgün yüzey elde
edilir.
Ara kat uygulaması
yapılmış yüzey
Son kat kaplama
yapılması
Ara kat uygulamasının kuruması
ardından yüzey hafif silim makineleri ile tekrar silinir, varsa gözden kaçan
çukur, delik vb. kısımlar doldurulur ve yüzeye istenilen özellikte kaplama
yapılır. (Düz, dokulu, pürüzlü gibi)
Son kat kaplaması
bitmiş yüzey
B. Seramik yüzeylerde
epoksi nasıl uygulanır?
Seramik yüzeylerde epoksi
uygulamasının beton yüzeylerdeki uygulamadan çok fazla farklı değildir. Seramik
yüzeylerde en önemli konu seramik yüzeyinin sır tabakasının aşındırıcı
makinelerle alınmasıdır. Eğer bu aşındırma işlemi yapılmazsa (ki böyle uygulama
örneği oldukça fazladır) zaman içerisinde epoksi seramik yüzeyden ayrılabilir.
İkinci önemli konu ise seramik derzlerinin ara kat uygulamasında tamamen
kapatılması gerekmektedir. Derz izleri ilave ara kat epoksi uygulaması veya
epoksi öncesi self levelling şap uygulaması ile tamamen kapanır. Ancak bundan
sonra son kat epoksi kaplama yapılabilir. Uzun süre kullanılmış olan ve üzerine epoksi
kaplaması istenilen yüzeylerde seramiklerinin sağlamlık kontrolünün yapılması
çok önemlidir. Eğer seramiklerin yerden kalkma durumu söz konusu ise bu
epoksininde kalkması anlamına geleceği için mutlaka böyle yerlerde epoksi
öncesi ya seramik tamiratının yapılması yada seramiğin tamamen kaldırılıp self
levelling şapla zeminin düzeltilmesi gerekmektedir.
C.Epoksi Uygulanacak
Zemin Türleri
Yeni Zeminler
Toprak seviyesinde dökülen
betonun öncelikle su giderleri ile ilgili uygun altyapısı oluşturulmalı,
böylece betonun altında toprak seviyesinde sızan su ve oluşan nemin epoksi
kaplamanın altında birikerek zamanla self levelling kaplamanın kabarması,
patlaması ve yüzeyden ayrılmasının önüne geçilmelidir.
Süpürgesiz perdahlanan betonlarda
çelik mala kullanımı, yüzeyi parlatıp şerbeti yüzeye çekeceği için
kullanılmamalıdır. Bu işlem helikopter tipi perdah makinesinin tepsisi veya
tahta mala ile yapılmalıdır. Betonun kürlenmesi esnasında, yüzeyde oluşacak
rötre çatlaklarını ve kuvvet kayıplarını önlemek için yüzeyin iyi ıslatılması,
nemli bezlerle örtülmesi ve don, yağmur ve güneş ışınlarından korunması
gereklidir.
Beton zeminin üzerindeki çimento
şerbetinin mutlaka alınması gerekir. Bu tabaka betona iyice yapışık olmadığı için
zamanla üzerindeki trafiğe de bağlı olarak degrade olur ve kendi üzerine
yapışık epoksi tabakayı da yüzeyden alır. Bu işlem için en uygun yöntem kum
raspasıdır. Yüzeyin ve betonun durumu göz önüne alınarak seçilen ince kum
yüzeye süpürme metoduyla püskürtülerek gevşek çimento tabakası yüzeyden alınır.
Tozumanın işletmeyi veya çevreyi rahatsız edeceği ortamlarda ıslak kumlama
faydalıdır. Bu yöntemin dezavantajlı tarafı, soğuk havalarda süratle
bitirilmesi gereken ilerde betonun kuruması için geçen zamandır. Silme, taşlama
ve traşlama tipi aşındırıcı makineler de bu iş için uygun bir yöntemdir.
Çimento Şapı Dökülmesi
Şap, yüksek mekanik direnci ve
yapışması çok iyi olmayan, ağır trafiğin ve darbelerin mevcut olduğu zeminlerde
kullanılması doğru olmayan bir çimentolu tesviye betonudur. Şayet kullanılması
kaçınılmaz ise 14 cm’den aşağı bir kalınlıkta dökülmemelidir. Alt yapıdaki
zemin betonun üzeri çentiklenmeli ve şap dökülmeden 15-20 dakika evvel
yapışmayı arttırıcı ve eski beton -yeni beton arasında adherans köprüsü
görevini görecek katkı malzemeli çimento şerbeti sürülmelidir. Şapta
kullanılacak kum granülimetrisi kaba sıvada kullanılana yakın olmalıdır.
Zımpara kağıdı yüzeyi gibi bir pürüzlülük iyi bir yapışma için idealdir.
Mozaik Döşemeler
Ön işlemler zeminin durumuna
bağlı olarak değişir. Yeni mozaik zeminler ise parlatılmamalı, mümkünse hafif
kumlama veya mozaik silme makinesi ile kuru silinerek yâda asit ile
porözlendirilmelidir.
Eski Zeminler
Gözle yüzeyde nem tespit
edilmemesi yeterli değildir. Zira su buharı şeklinde yükselen nem yüzeyde
konsantre olmaz ve de büyük bir yanılgıya neden olabilir.
Zemin çatlakları iyice
incelenmeli, varsa dilatasyon derzlerinin yeterli olup olmadığı, derz dolgu
malzemesinin gerekli elastikiyette olup olmadığı kontrol edilmelidir. Dolgular
zamanla esnekliğini yitirmiş kenar ve köşeleri kırılmış derzler gerek boşaltılarak
epoksi harçlarıyla doldurulduktan sonra, gerekse lokal tamiratlarla epoksi
kaplama öncesi hazırlanırlar. Bazı hallerde ise mevcut eski zemin uygulama için
elverişli olmayabilir. Bu durumda betonun üzerine 8-10 cm kalınlığında yeniden
bir beton dökmek daha ekonomik ve süratlidir.